آرمانگرایی در شعر انقلاب



امروز به نظر می‏رسد ما در چند دههء اخیر با گفتمان جدیدی در عرصهء بخش‏های‏ عمدهء رهیافت‏های شعری معاصر روبه‏رو هستیم،لذا ویژگی‏هایی که‏ مطرح می شود. می‏تواند مشخصه‏های اصلی مکتب ادبی‏ انقلاب اسلامی تلقی شود و بدون تردید قیصر از شاعران طراز اول این‏ آفرینش‏هاست.شاخصهء اول،آفرینش کهن الگوهاستما در این چند دههء اخیر،در شعر بسیاری از شاعران اهل مطالعه و اهل فهم و نقد ادبی، با نوع ویژه‏ای از حجم کهن الگوها،بیان و تصویر آفرینی کهن الگوها به‏ عنوان سرچشمهء شبکه تصویر سازی‏ها و تصویر آفرینی مواجه هستیم. شاخصهء دوم تعادل و توازن میان صورت و معناست.شاعر طراز اول‏ انقلاب نه صرفا به دنبال صورت است و نه صرفا به دنبال معنا و به نظر من قیصر در ایجاد تعادل و توازن میان صورت و معنا منحصر به فرد است و در این زمینه استادی به تمام معناست.شاید یکی از رمز و رازهای‏ تحولات شعر قیصر وفاداری او به هنر شعر است که در صورت و معنا تعادل ایجاد کند و نوآوری‏های او مربوط به همین مسأله است.ما نباید در مورد تحولات و نوآوری‏های شعر قیصر یکجانبه و یک بعدی قضاوت‏ کنیم.مثلا عده‏ای می‏گویند قیصر یکسره به ارزش‏ها پشت با زده است، مطلقا چنین نیست.برخی می‏گویند قیصر یکسره فرمالیست شده است‏ مطلقا چنین نیست.کسانی که خصوصا در این اواخر با قیصر حشر و نشر داشته‏اند می‏دانند که تحولات و نوآوری‏های او صرفا در راستای به کمال‏ رساندن شعرهایش بوده است.مورد سوم رویکرد زیبایی شناسانهء آگاهانهء عارفانه در شعر معاصر است که به ویژه در شعر قیصر مشاهده می‏شود. چهارم روحیهء معنوی خالق اثر یعنی خود شاعر است.به ویژه روحیهء اخلاقی بی‏نظیر قیصر در حوزهء اخلاق و مدنّیت و وفاداری اجتماعی،در خور ستایش است.مورد پنجم رخدادها و وقایع معنوی و خارق العاده‏ای‏ است که در طول این چند دهه اتفاق افتاده است و نمونهء بارز آن انقلاب‏ اسلامی است و نیز دلاوری‏ها و فداکاری‏های رزمندگان اسلام در طول‏ دفاع مقدس و افتخار آفرینی‏های مردم ایران که همهء مردم دنیا را به‏ شگفتی وا داشته است.
ششم،بازخوانش میراث‏های ادبی و کوشش برای بازآفرینی‏ جنبه‏های برجستهء ادبیات است.هفتم غنی بودن تصاویر بلاغی در میراث‏ ادبی ماست که طبعا برخلاف دوران ماقبل مشروطیت و حتی چند دهه‏ بعد از آن‏که شاعران از سنت‏های ادبی فاصله گرفتند و بعد متوجه شدند بریدن از سنت‏های ادبی به‏طور مطلق به نفع ادبیات نیست.
دورهء انقلاب جدایی مطلق از این سنت‏ها را به سود ادبیات ندانستند؛لذا به بازشناسی آثار ادبی پرداختند و این مسأله در مجموع به سود ادبیات‏ و شاعران معاصر منتهی گردید.مورد هشتم اتفاق بی‏بدیلی است که در این دوره در ادبیات رخ داد.در گذشته اشعار ما یا مدحی بود،یا وصفی بود و یا حماسی و تغزلی بود.در دوران مشروطه نیز اجتماع به تنهایی محور متن‏های شعری قرار گرفت؛حال آنکه در شعر انقلاب اسلامی،عرفان‏ و حماسه و تعهد اجتماعی و دینی و نیز اعتقاد به تکرار سنت‏های شعری‏ به صورت یکجا در اشعار مورد توجه واقع شد.نهم بحث آرمان‏گرایی‏ است.متأسفانه شماری از دوستان در این مورد یکسونگری کرده و در مورد اشعار قیصر گفته‏اند که شعر او جنبهء تراژیک یافته است،درحالی‏که‏ اگر ما همزمان با این مسأله به شخصیت شعر قیصر توجه کنیم،متوجه‏ می‏شویم که او هرگز به تراژدی نزدیک نشده است.شعر قیصر نوستالژی‏ ارزش‏های انقلاب اسلامی و آرمان‏های اجتماعی ایرانی-اسلامی است. او همیشه در حسرت بازیابی ارزش‏هایی بود که در جامعه ما در حال‏ فراموشبی بود.دغدغه‏های قیصر،دغدغه‏های اخلاقی-آرمانی بود؛لذا در شعر قیصر با نوعی تحسّر و نوستالژی ارزش‏ها مواجه می‏شویم.مورد آخر این است که در شعر انقلاب نوعی اسطوره سازی و بازیابی ظرفیت‏ اسطوره‏ای در شعر به وجود آمده است و شاعران ما در درجهء اول تحت‏ تأثیر مرحوم دکتر علی شریعتی و در درجهء دوم تحت تأثیر آموزه‏های‏ انقلاب و حضرت امام به اسطوره سازی پرداخته‏اند،البته این تربیت نه از نظر ارزشی که از نظر قدمت است.مثلا سلمان هراتی،سید حسن حسینی‏ و نیز قیصر،هر سه در فضای گفتمانی مشترک از جبهه و عرصه‏های‏ جامعه به«منا»تعبیر می‏کنند.



قسمت نظرات غیر فعال میباشد

یادداشت روز


وجود دبیرخانه دائمی جشنواره تولیدات مراکز استانی ضروری است

برای برپایی کیفی‎تر جشنواره صرفا تعداد شمارگان آن، ارتقای کیفی به جشنواره نمی‎دهد، بلکه در جهت پیشرفت دوره به دوره آن، باید دبیرخانه‎ای مرکزی به‎صورت دائمی تشکیل و در فاصله برپایی دوره‎های مختلف جشنواره به‎طور فعال‎تری عمل کنند. تشکیل دبیرخانه دائمی و برگزاری کارگاه‎های توجیهی ویژه هنرمندان موجب برقراری ارتباط مستحکم بین هنرمندان با جشنواره و تبیین اهداف برای آنان می‎شود تا با توجیه درست بتوانند آثاری متناسب با اهداف جشنواره تولید و از ارسال آثار آرشیوی پرهیز کنند.

بسیاری از از آثار راه‎یافته به چنین جشنواره‎هایی معمولا آرشیوی بوده و بعضی از آن‎ها به جشنواره‎های مختلف راه یافته‎اند، درحالی که می‎توان با ایجاد دبیرخانه دائمی و فعال به سیاست‎گذاری و توجیه هنرمندان پرداخته و تولیدات فاخری متناسب با موضوع و اهداف برگزارکنندگان جشنواره اقدام کرد. هدف از برپایی این جشنواره‎ها کمک به ارتقای سطح خلاقیت و اندیشه هنرمندان جوان است تا بتوانند با خلق آثار محکم و متناسب با موضوع جشنواره، هنرآفرینی کنند. تداوم جشنواره باعث ایجاد انگیزه بیشتر در جامعه جوان هنرمندان خواهد شد و آنان را وادار می‎کند که به موضوعات مطرح شده در جشنواره عمیق‎تر فکر کنند و از نگاه هنری اثر خلق کنند.

تناسب آثار با ماموریت‎های محوری حوزه هنری از جمله دفاع مقدس، انقلاب اسلامی، خانواده و بیداری اسلامی از مهمترین ملاک‎ها در این زمینه است. این آثار متناسب با این سیاست‎ها و از بعد مسائل فنی، هنری و زیبایی‎شناسی ارزیابی و داوری می‎شوند. قزوین از دیرباز در زمینه هنرهای تجسمی از جایگاه ممتازی برخوردار بوده است و به‎واسطه همین ویژگی برجسته، شایستگی و استحقاق این را دارد که دبیرخانه بخش تجسمی تولیدات مراکز استان‎ها را از صفر تا صد بر عهده داشته باشد.

کشف استعدادهای جوان و هدایت آن‎ها مهمترین رسالت جشنواره‎های هنری است. اگر برپایی این جشنواره‎ها صرفا برای برگزاری باشد، بیشتر به‎منزله یک کار نمایشی است، اما اگر به‎صورت کیفی‎تر و دائمی‎تر باشد، می‎توان استعدادهای زیادی را در تمام حوزه‎های مختلف شناسایی و به رشد کمی و کیفی آنها کمک کرد.

 

تولیدات مراکز استان


مصاحبه و گفتگو


گالری تصاویر


فراخوان جشنواره