شاهنامه خوانی در گذشته دارای نقشهای مهم اجتماعی ـ اخلاقی ـ تربیتی ـ مذهبی ـ ملی ـ فرهنگی ـ ادبی ـ هنری و سرگرمی بود . موضوع اصلی داستانهای شاهنامه ، حماسه ی پیروزی نیکی بر بدی و استیلای نیروی خیر بر نیروی شر است . روایت این داستانها خصلتهای پاکدامنی ، سلحشوری و پهلوانی را تقویت نموده و همچون پند پیران الگویی اخلاقی بشمار می آمد . خواندن شاهنامه در میان ایلات و عشایر موجب پیدایش روحیه ی جوانمردی و عیاری میگشت که این خود نقش مهمی در ایجاد وحدت و برادری در میان ایل� و پاسداری از� ارزشهای قوم خود داشت . نقش دیگر شاهنامه و شاهنامه خوانی ایجاد همبستگی ملی است . سرزمین پهناور ایران با وجود تنوع زیستی و تفاوتهای فرهنگی و گوناگونی زبانها ، گویشها و لهجه های مختلف همچنان تحت عنوان یک جغرافیای واحد به حیات ملی خود ادامه داده و بقای وحدت قومی و یکپارچگی ملی خود را مرهون وجود زبان فارسی است . زبان فارسی بعنوان زبان رسمی وشاهنامه بعنوان فرهنگنامه و نماد برجسته ی این زبان که قند آن تا بنگاله رفته است موجب همبستگی تمامی فارسی زبانان جهان و وحدت ملی هموطنان ایرانی در گستره ی پهناور فلات ایران گردیده است . شاهنامه و شاهنامه خوانی موجب انتقال و گسترش زبان فارسی و فرهنگ ایرانی تا دور افتاده ترین مناطق گردیده که میتوان نمود آنرا در قالب اسامی قهرمانان شاهنامه و نامهای اصیل پارسی بر فرزندان کوچ نشینان و کوه نشینان نیز مشاهده کرد . شاهنامه در نزد شاعران و شعر پیشه گان نیز دارای نقش ادبی بوده که میتوان بدان بوطیقای سخنوری و سخن سنجی اطلاق نمود که معیاری برای شاعری و منبع عظیمی از لغات فارسی اصیل محسوب می گردید. . بیان آداب زندگی و چگونگی نوع پوشش وهمچنین تصویر نقش و نگارهای هنری ایرانیان باستان در متن شاهنامه� نقش هنری آنرا بعنوان مهمترین منبع هنری برای مطالعات مردم شناسی بر ما روشن می سازد . در کنار نقشهای مذکور می توان به نقش تفریحی شاهنامه خوانی خصوصأ در میان ایلات وعشایر اشاره نمود .� در گذشته که از وجود دستاوردهای تکنولوژی وعلمی جهان صنعتی امروز خبری نبود ، شاهنامه خوانی نقش مهمی در سرگرم کردن این مردم و سرکردن زمستانهای طولانی وطاقت فرسا یا ایام فراغت دیگر بر عهده داشت . مردمی که نه بهره ای از کتاب و سینما و کامپیوتر و... داشتند ونه حتی سواد خواندن ، شاهنامه خوانی بهترین وسیله برای سرگرمی آنان محسوب می شد چه ، شاهنامه خوان به تنهایی چندین نقش را ایفا می کرد و با حرکات دست و بدن و سرو صورت نقش آفرین قهرمانان قصه بوده و وجود همین جلوه های نمایشی موجب جذابیت بیشتر آن می شد . مهمترین امتیاز ایرانیان باستان و مردمان باستانی این بوده که حتی عادی ترین اوقات خود را با رفیعترین ادبیات و هنر سرزمین خود سر می کردند . وبعبارتی جدیت یا سرگرمی این مردم با عناصر مهم فرهنگی صورت می گرفت که سالمترین تفریح و ملی ترین سرگرمی محسوب می گردید . شاهنامه خوانی (شه نومه خونی ) در بین ایلات بوسیله ی بعضی از افراد که سواد مکتبی داشته ودارای صدایی خوش بودند اجرا می شد وبرخلاف نقالان شهر نشین برای تأمین معاش نبود . شاهنامه خوانی آهنگ و آواز مخصوصی دارد که در بعضی مناطق با نواختن کمانچه همراه است و شروع آن تقریبأ شبیه دستگاه چهارگاه وادامه ی آن شبیه دستگاه ماهوراز مجموعه ی� موسیقی دستگاهی ( سنتی ) ایران است� . ضرباهنگ شعر شاهنامه بر اساس بحر عروضی آن است که از نظر ادبی به« بحر متقارب » معروف است که بر طبق وزن « فعولن فعولن فعولن فعل » خوانده میشود . شاهنامه خوانی در دو شیوه اجرا می شده که یکی در مجلس اشراف و بزرگان ایل بوده و به شکل نشسته خوانده میشد این نوع شاهنامه خوانی بیشتر در میان ایلات و عشایر و همچنین روستا نشینان مرسوم بود . دیگری در مجلس عامه ی مردم و در قهوه خانه ها بصورت ایستاده و توسط نقال اجرا می گردید که بیشتر در میان شهر نشینان مرسوم بود . در این شیوه نقال از تصاویری که بر روی پرده هایی ترسیم شده بود بهره برده و آنرا در گوشه ی قهوه خانه نصب مینمود . این تصاویر از طرح هاو نقوش عامیانه تشکیل یافته بود که درک موضوع داستانهای شاهنامه را برای عامه ی مردم آسانتر میکرد و اصطلاحأ به آن« پرده خوانی» اطلاق میشد . بیشتر نقالان وشاهنامه خوانان را« مرشدهای زورخانه» تشکیل میدادند که آنهارا میتوان بازماندگان اصیل و فرزندان شایسته ی سنت پهلوانی خوانی و شاهنامه خوانی دانست .از نقالان معروف شهر خرم آباد میتوان « مرشد غمزه »� مرشد رحم خدا چگنی معروف به « مرشد رمی » و « مرشد نقی »� واز شاهنامه خوانان برجسته ی شهرسبزعلی درویشیان معروف به « سوزی جیلا » (5)� را نام برد . سبزعلی درویشیان معروف به « عامو سوزی »� (6) یکی ازآخرین راویان وشاهنامه خوانان برجسته ی ایران و لرستان بود که در شهر خرم آباد دیده از جهان فرو بست .� � درویشیان از اصیل ترین خانواده های شهر خرم آباد است و در سبک شاهنامه خوانی جزوشاهنامه خوانان دسته اول محسوب میشد نه نقالان قهوه خانه .� تبحرش در شاهنامه خوانی ( شه نومه خونی ) و بیان کیفیت و حالات ملی ـ بومی آن منحصر بفرد بود . این چیره دستی را می توان در ارائه آوازهاو ترانه های موسیقی لری مانند : ساریخانی ـ علیدوستی ـ عزیزبگی ودیگر مقامهای موسیقی لرستان مشاهده کرد که هر کدام می توانند موضوع پژوهشی جداگانه باشند . به اعتقاد موسیقی شناسان ایرانی او از نادر خوانندگانی بود که شیوه ی حماسی در آواز را هنوز حفظ کرده و جزو آخرین بازمانده شاهنامه خوانان وراویان فرهنگ شفاهی ایران زمین محسوب می گردید بازمانده ای از جهان اساطیری که غم و شادیشان حماسی است . عشق به شاهنامه و تسلط به آن در بیان لحن آوازها و ترانه های موسیقی لری اثر کرده وبه آنها رنگی .حماسی بخشیده بود . این تأثیر متقابل� را نیز در لحن شاهنامه خوانی ایشان میتوان مشاهده کرد که لهجه ی خرم آبادی را در آن وارد کرده و به آن شخصیتی ویژه وبومی داده بود .چهره ی صمیمی وآشنایش در ترسیم وقایع داستانهای شاهنامه و عینیت بخشیدن به آنها آنهم به گویش لری وزبان حال تکرار ناپذیر بود.