جزئیات مجرد!
هادی مشهدی/بازنمایی حماسه سازی های یک ملت، رویکردی قابل توجه و در خور نقد و بررسی است. مساله جنگ آن هم از نوعی که در دهه های اخیر ملت ما تجربه آن را داشته است در همه جوانب زندگی ما تاثیر داشته است، از این رو امروزه شاهد تولیدات متعددی در حوزه های مختلف فرهنگی و هنری با نگاه به مساله جنگ هستیم، لذا این اتفاق باعث پدیدار شدن ژانری مستقل در هنر شده است. از این رو فارغ از ارزش گذاری های ایدئولوژیک باید به لحاظ هنری این دست آثار را مورد نقد و بررسی دقیق تری قرار داد. نمایش باغ آتش یکی از این دست آثار است که در سومین جشنواره تولیدات مراکز استان ها به نمایش در آمد. در این یادداشت مختصر آن را مورد مداقه قرار می دهیم.
گستره تعریف روایت همچنان در حال گسترش است و در همه جوانب تولیدات ادبی تاثیرگذار است. پیچیدگی این مفهوم در تئاتر صد چندان می شود چراکه روایت از هر مسیری که راه خود را پی بگیرد باید به خلق درام منتهی شود، لذا روایت اول شخص در تئاتر اگر اندکی از مسیر مذکور منحرف شود به قصه گویی می پردازد و در خلق موقعیت های درام و اتفاقات نمایشی ناکام خواهد ماند. این آسیب را در نمایش مذکور می توان سراغ گرفت، بسیاری از پتانسیل های درام در این نمایش تنها روایت می شوند، تنها قوه شنیداری مخاطب تحریک می شود که البته با میزانسن هایی که به لحاظ بصری زیباسازی شده اند می آمیزد و تا حدی این آسیب را پوشش می دهد. آسیب مذکور در تمام جوانب کار سرایت کرده است، شخصیت هایی که می توانند به شکلی در معرض خلق درام و اتفاقات نمایشی قرار بگیرند، توسط شخصیت اصلی روایت می شوند، حتی اگر بخواهیم جژئی تر به این مساله بپردازیم می توان آغاز نمایش را به عنوان مصداقی در تایید این مدعا مطرح کرد، شروعی که برای این نمایش تعریف شده است جذابیت کافی را ندارد که به نظر می رسد متعاقب رویکرد مذکور چنین آسیبی را پذیرفته است. از این مساله اگر فراغت یابیم باید بپردازیم به قابلیت های قصه؛ زوایای متعدد برای طرح جزئیات در قصه وجود دارد که نویسنده از آن ها قافل نشده است، این ویژگی را در شخصیت ها هم می توان بازیافت، این جزئیات توانسته اند نویسنده را در تولید ضرباهنگی مناسب یاری کنند از این جهت درام در شکل کلاسیک خود مهیا شده است که البته در معرض آسیبی که ذکر آن گذشت برخی قابلیت های خود را از دست داده است. در بحث اجرا هم می توان تیم اجرایی را به طور نسبی موفق دانست، اجزا نمایش به خوبی در هم آمیخته اند، طراحی صحنه هم چشم نواز است و هم کارا، از تمام اجزا آن استفاده شده است و چیزی اضافه در آن نمی توان یافت، شاید حتی بتوان برخی وجوه مینی مالیستی را به آن نسبت داد. نور پردازی به شکلی بارز در خدمت کار قرار دارد و می تواند حضور موثر خود را به مخاطب بنمایاند. دیالوگ ها را هم فارغ از این که جلوه های بصری اندکی دارند، می توان موثر، زیبا و موجز خواند. این همه در کنار هم ریتمی مناسب و قابل قبول را رقم زده اند که شاید حتی به تنهایی بتواند دلیلی بر موفقیت نسبی اثر باشد. نکته قابل توجه دیگری که می تواند اثر را به سمت موفقیت بیشتر سوق دهد، تمرین و تمرکز بیشتر تیم اجرایی در مبحث بازی ست، بازیگران تلاش در خوری داشته اند، اما به نظر می رسد بخشی از پتانسیل آن ها در خدمت اثر قرار گرفته نشده است، آن ها به خوبی یگدیگر را در صحنه می یابند و ارتباطی صحیح و موثر دارند اما گویی فضای خلاقیت ورزی آن ها به نحوی محدود شده است. به نظر می رسد اکر برخی از این نقایص در بازنگری های آینده گروه لحاظ شود این اثر می تواند ارتباطی موثرتر با مخاطب خود ترتیب دهد.