سامان عابری
گروه «آوا» ی کرمانشاه به عنوان میزبان مراسم، آخرین اجرا در بخش جنبی سومین جشنواره آثار و تولیدات مراکز استانی حوزه هنری را به خود اختصاص داد. این گروه با دو زبان فارسی و کردی و با دو لهجه سورانی و اورامی توانست مخاطبان خود را به گردشی در ارديبهشت ماه غبارآلود كرمانشاه� ببرد. گروه با اثری به نام «سيران» پا بر روی صحنه گذاشت تا با اجرای نوآورانه خود ارمغان بخش آینده ای روشن برای گروه باشد؛ سیران در زبان كردي به معني گردش است.� «آوا» نیز در فرهنگ معین به� آواز، بانگ و صوت معنی شده است. گروه با استفاده از سازهای زهی درکنارسازهای سنتی و بکار گیری فضای ریتمیک و شاد فضای سالن انتظارکرمانشاه را تغییر داد. در� گروه آوا، بهزاد بهمنی به عنوان خواننده، احمد پورقداره نوازندگی (کمانچه)، محسن نهانی (نی)، پوریا خاکپور (تار)، علی احمدی (سنتور)، یونس جباریان (تار)، ساسان کاکایی (عود)، ساسان امیری (تنبک) و میلاد داوند (دف و دهل) را بر عهده داشتند.
اجرای قطعه اول که به زبان کردی بود بیشتر تحت تاثیر اجرای گروه «کامکارها» قرار داشت. این قطعه به صورت ملایم آغاز شد و با ریتمی یکنواخت به پایان رسید. بهزاد بهمنی خواننده نام آشنای گروه که اجراهای موفقی در کارنامه خود دارد در این اجرا نتوانست انتظار شنوندگان خود را برآورده کند.� اما صدای دلنشین نی، آغاز خوبی برای قطعه دوم بود تا در فضای ذهنی مخاطب فاصله ای با قطعه نخست ایجاد کند. این قطعه نیز به زبان کردی ارائه شد. اما نکته مهمی که در چنین اجراهایی آن هم به زبان کردی وجود دارد، این است که نمی توان و نمی شود موسیقی حوزه مناطق کردنشین را به فرض ترسیم خطوط جغرافیایی تقسیم بندی استانی کرد. از این روی گروه موسیقی آوا که به نمایندگی کرمانشاه در این جشنواره حضور داشت را می بایست نماینده موسیقی کردها دانست و درست به همین منظور این گروه کار خود را بر روی موسیقی غرب کشور از مرزهای عراق تا اورامانات و همدان متمرکز کرده است.
� قطعه سوم هم به زبان فارسی و به خوانندگی پوریا خاکپور اجرا شد اجرای او به تمام معنی صدای «سالار عقیلی» را برای مخاطبان خود تداعی می کرد.
اما شاهکار گروه، قطعه چهارم بود که یکی از الحان «هوره» را با سازهای سنتی در آواز اصفهان ارائه دادند. خلاقیت گروه در این اجرا بسیار بارز و چشمگیر بود چرا که اصولا مقام هوره که کردها به شنیدن آن عادت دارند بدون استفاده از ساز است و تنها به شیوه ای هنرمندانه، خواننده الحان را بالا و پایین می برد. در معرفی این نوع موسیقی باید گفت که هوره از نواهاي قديمي مردم كرد است. چنان چه در تاریخ ذکر شده است نكيساي باربد براي خسرو و شيرين هوره مي خواند. در دهه اخیر گاهی هوره� را با تنبور اجرا مي كردند. اين نوا داراي چهارده مقام مي باشد كه عبارتند از : «گله خاك»، «گله وه دره»، «بالا دستاني»، «شاه حسيني»، «سارو خاني»، «جلو شايي»، «طرز»، «مجنوني»، «كري»، «پاريه»، «دو بالا»، «غريوي»، «بانه بنه يي» و «پاوه موري» كه هركدام داراي زیر مجموعه هایی هستند. این مقام ها بسته به شرایط جنگ، شادی و یا غم اجرا می شوند حتی با فراگیر شدن تصوف در مناطق کردنشین، هوره با این جریان همراه شد که به «سوز» مشهور شد. گونه ديگر هوره «مويه» يا «مور» است كه در شيون و مرگ افراد، بوسيله زنان و در بعضي از نقاط توسط مردان خوانده مي شود.
در قطعه سیران صدای سازها گاهی فرود می آیند تا زمینه برای اوج گرفتن مقام هوره که جزو ویژگی های آن است، مهیا شود. بهمنی ثابت کرد که در اجرای این نوع موسیقی مقامی تسلط هنری خوبی دارد. در� این بخش حتی برای هارمونی بیشتر صدای نی نقش «شمشال» را ایفا می کرد تا هوره به عنوان یک مقام محلی رنگ و لحن خود را تغییر ندهد. نکته جالب این که به باور پژوهشگران، هوره در ابتدا ترانه‌های ویژه‌ای در حمد و نیایش� � «اهورا مزدا» بوده است و این واژه نیز ریشه زرتشتی دارد. هوره به معنی «هور» یعنی نور و خورشید است.
گروه هنری آوا تا کنون موفق شده است� عناوینی مانند مقام برتر در دو دوره پیاپی جشنواره موسیقی غرب کشور در بخش موسیقی نواحی و آزاد در سال های 88 و 89، مقام اول جشنواره ملودی های محلی ایران در سال 1389، کسب عنوان گروه برگزیده و بهترین تک نواز نی در همایش موسیقی غرب کشور در سال 1390، کسب مقام اول موسیقی مقامی در شهرستان کرند غرب و همچنین مقام دوم پنجمین جشنواره موسیقی زاگرس نشنیان ایران را کسب کند. البته آوا اجراهای موفقی هم در کردستان عراق داشته است که بسیار مورد اقبال قرار گرفت.
� گروه آوا هر چند هنوز هم مانند گذشته دلبسته موسیقی سنتی کردی است ولی با نگاهی کاملا تازه به این میراث موسیقایی می نگرد. آنها با بهره گیری از موسیقی باستانی (هوره)، (سیاه چمانه)، (چپله) و... گروه را به نوعی دارای هویت و شناسنامه کرده اند.